Viajamos a Terras de Celanova para caminar por lugares pertenecientes a dos concellos, de los catorce, que forman la comarca: Celanova y A Bola.
Celanova es la capital de Terras de Celanova con ciento treinta y dos aldeas distribuidas entre diecinueve parroquias. Celanova es ciudad histórica, cabecera de condado de propiedad de Gutiérrez que es el padre de San Rosendo.
El municipio de La Bola debe su nombre a una bola de granito y que da origen a su escudo. Situado en una zona de media montaña, en las estribaciones de a Serra do Leboreiro y a los pies de los montes de Furriolo, San Ciprián y Calvo. En el día de hoy nos movemos cercano al río Ourille que junto con el Limia surcan A Bola.
Iniciamos el recorrido desde aparcamiento pegado a las espaldas del majestuoso monasterio de San Rosendo con destino al riachuelo, regato denominado Corga de Sampil, en el lugar de Val. En poco tiempo cruzaremos por un precioso bosque de carballos con destino a la aldea de Penalta. Nos encontramos con algunas señales de la conocida Ruta Currosiana.
Penalta con su bolo granítico erguido y abandonado. Figura una placa conmemorativa en las ruinas de la casa del gaiteiro Manuel Castro González.
Seguimos camino por momentos por caminos asfaltados y antiguas carrilleiras que unían lugares ahora cuasi abandonados: Penalba, Veiga, Outeiro, Sandín, Pazos, Samances, todavía en tierras del concello de Celanova.
Pronto entramos en el concello de A Bola. El área de descanso, parque biosaludable, y playa fluvial, al lado de la carretera OU-531. Continuamos por los lugares de Cacabelos, O Outeiro, Tourille, A Seara, A Veiga (éstos de A Bola) y que están dentro de la Reserva de la Biosfera, área de Allariz.
En A Veiga giramos por un camino en ascenso moderado que nos llevará a tierras del concello de Celanova, de regreso al lugar de inicio por lugares interesantes.
=======================================================================
Viaxamos a Terras de Celanova para camiñar por lugares pertencentes a dous concellos, dos catorce, que forman a comarca: Celanova e A Bola.
Celanova é a capital de Terras de Celanova con cento trinta e dúas aldeas distribuídas entre dezanove parroquias. Celanova é cidade histórica, cabeceira de condado de propiedade de Gutiérrez que é o pai de San Rosendo.
O municipio da Bóla debe o seu nome a unha bóla de granito e que dá orixe ao seu escudo. Situado nunha zona de media montaña, nos contrafortes da Serra do Leboreiro e aos pés dos montes de Furriolo, San Ciprián e Calvo. No día de hoxe movémonos próximo ao río Ourille que xunto co Limia sucan A Bola.
Iniciamos o percorrido desde aparcamento pegado ás costas do maxestoso mosteiro de San Rosendo con destino ao regato, regacho denominado Corga de Sampil, no lugar de Val. En pouco tempo cruzaremos por un precioso bosque de carballos con destino á aldea de Penalta. Atopámonos con algúns sinais do coñecido Roteiro Currosiana.
Penalta co seu birlo granítico ergueito e abandonado. Figura unha placa conmemorativa nas ruínas da casa do gaiteiro Manuel Castro González.
Seguimos camiño por momentos por camiños asfaltados e antigas carrilleiras que unían lugares agora case abandonados: Penalba, Veiga, Outeiro, Sandín, Pazos, Samances, aínda en terras do concello de Celanova.
Pronto entramos no concello da Bola. A área de descanso, parque biosaudable, e praia fluvial, á beira da estrada OU-531. Continuamos polos lugares de Cacabelos, Ou Outeiro, Tourille, A Seara, A Veiga (estes da Bola) e que están dentro da Reserva da Biosfera, área de Allariz.
Na Veiga viramos por un camiño en ascenso moderado que nos levará a terras do concello de Celanova, de regreso ao lugar de inicio por lugares interesantes.
=======================================================================
Curros plasmará a figura de Manuel Castro González no poema "O Gueiteiro", un dos galardoados co premio do Certame de 1877. O músico, nado en 1832, era natural dun lugar da parroquia de San Pedro de Mourillós chamado Penalta. Este topónimo fíxoo coñecido por moitos pobos co nome de "O Gaiteiro de Penalta". Segundo o estudoso Antonio Piñeiro, Manuel chegou a ser mestre do afamado Faustino Santalices. Na súa aldea natal, aínda se pode ver a que se supón que foi a súa casa, hoxe abandonada.
Dendes do Lérez lixeiro ás “augas” que o Miño esmalta, non houbo no mundo enteiro máis arrogante gueiteiro que o gueiteiro de Penalta.”
Ver más 
A Seara é un lugar da parroquia de Veiga no concello ourensán da Bola na comarca da Terra de Celanova.
San Munio de Veiga é unha parroquia do concello da Bola na comarca da Terra de Celanova
Waypoint
Burro en Penalta entre carballos
Cacabelos é un lugar da parroquia de Veiga no concello ourensán da Bola na comarca da Terra de Celanova
Cerca de O Val de Celanova con destino a Penalta
José Antonio Quiroga, presidente de Confederación Hidrográfica del Miño-Sil (CHMS), Organismo autónomo dependiente del Ministerio para la Transición Ecológica y el Reto Demográfico, y Antonio Puga, alcalde de Celanova, han mantenido una reunión de trabajo para concretar las actuaciones a acometer en “A Corga de Sampil”.
Sitio relixioso
Cruceiro + Igrexa
Cruceiro que nace sobre dous chanzos de sección cadrada. A súa base de sección cilíndrica posúe un pequeno oco que poidera ser unha fornela para un retablo de ánimas.
O varal de sección cilíndrica da pasoa un capitel cadrado decorado con volutas.
O conxunto remata cunha imaxe, hoxe cuberta pola herba, que semella ser unha Virxe coas mans entrelazadas.
O cruceiro se atopa entre un conxunto de hórreos conformando un fermoso conxunto.
Sitio relixioso
Igrexa + Peto
Monasterio fundado en el siglo IX por San Munio, que se encuentra sepultado en la capilla mayor de la iglesia, aplicándose sus reliquias a los endemoniados para liberarlos de Satanás.
La iglesia es una de las muestras más curiosas del románico ojival. Consta de una sola nave y ábside rectangular. De sus orígenes conserva una torre lateral, que data del siglo IX, pero la forma actual es románico de transición. Destaca también la puerta lateral, con arco apuntado y arquivoltas decoradas con motivos vegetales, y un tímpano con cruz griega sobre mochetas que representan las cabezas de un lobo y un carnero.
En su interior destaca una cruz procesional de estilo románico-bizantino, realizada en madera, recubierta de bronce esmaltado y decorada con cabujones de cristal de gran valor.
Peto de ánimas - A Veiga - A Bola (Ourense)
Punto de información
Indicador Ruta Currosiana
Recorrido por lugares y figuras monumentales de Celanova relacionados con la obra de Curros Enríquez
Parquing
Inicio parking Celanova
En la Avenida de San Rosendo de Celanova
O Outeiro é un lugar da parroquia de Veiga no concello ourensán da Bola na comarca da Terra de Celanova.
Outeiro é unha aldea da parroquia de Santiago de Amoroce, no concello ourensán de Celanova, na comarca da Terra de Celanova
Parque/Jardín
Celanova, Ourense, ESP
Pazos é un lugar da parroquia da Veiga no concello ourensán de Celanova na comarca da Terra de Celanova
Lugar de Penalta en Celanova. Pedra que da nombre ao lugar.
Penalta é un lugar da parroquia de Mourillós no concello ourensán de Celanova na comarca da Terra de Celanova
Ruinas
Ruinas casa do gaiteiro - placa
-
A existencia de Manuel Castro González, o arrogante gaiteiro de Penalta, non é, nin moito menos, unha ilusión literaria que Manuel Curros Enríquez matinara para participar no concurso poético sobre “Tradicións, costumes e tipos” que no ano 1877 se organizara en Ourense. Agora ben, o que si é evidente é que, probablemente coma na “virxe do cristal” e en “unha boda en Einibó, unha vez collidas da man a tradición, o costume e o tipo, o maxín literario de Curros voara ó albedrío da rima ou da métrica utilizada para as súas composicións e algunhas das referencias que o poeta fai na redacción, non sexan de todo certas.
O que hoxe sabemos é que Manuel Castro González nace en Penalta o 18 de marzo de 1832 froito do matrimonio formado por Juan Castro e Rosa González, labregos e vecinos de Penalta. Arredor do ano 1860 debeu casar coa veciña de Santa María de Olás (A Merca), Rosa Baquero, coa que acabaría por fundar unha familia. E unha familia coma as da época, é dicir, numerosa, como tamén lle correspondía a un bo gaiteiro. Xa, dentro do matrimonio con Rosa Baquero, ten 6 fillos.
O que non sabemos por agora é cando o gaiteiro deixa de existir, porque aínda que hai referencias á súa condición de avó “residente en Penalta” e logo outras do “avó xa falecido”, o libro de defuncións do Rexistro Civil de Celanova non recolle o seu pasamento, o que ten feito pensar con serta lóxica que o óbito o sorprendera fora do seu casal de Penalta.
I era de ver con qué trazas,
Sin faguer pausas nin guiños
Nin caso das ameñazas,
Furtaba un bico ás rapazas,
Dos noivos diante os fuciños..
O que ainda permanece é unha anécdota contada por o zanfonista e gaiteiro, Faustino Santalices, o cal dicía que fora alumno do famoso gaiteiro: que cando o gaiteiro tiña saída par tocar nalgunha festa ou romaría de revolta, collera por norma colocar unha saba branca nun penedo situado a carón da súa casa en Penalta e cara o cal debería fitar polas mañás o aprendiz de gaiteiro, co fin de poder saber dunha fitada se tiña ou non tiña que ir ós ensaios aquel día. E aínda hoxe podemos ver na ruta currosiana ese penedo e imaxinar voltar ós tempos do gaiteiro de Penalta.
Picnic
Río Orille-Area Recreativa-Praia fluvial
Uno de los puntos de ocio más llamativos y característicos de La Bola es su área recreativa. Es una zona verde con playa fluvial junto al río Orille, a la que se puede acceder desde la localidad de Cacabelos o por un acceso secundario desde la carretera OU 531.
Samances é un lugar da parroquia da Veiga no concello ourensán de Celanova na comarca da Terra de Celanova
Sandín é un lugar da parroquia da Veiga no concello ourensán de Celanova na comarca da Terra de Celanova
Tourille é un lugar da parroquia de Veiga no concello ourensán da Bola na comarca da Terra de Celanova
O Val é un lugar da parroquia de Mourillós no concello ourensán de Celanova na comarca da Terra de Celanova
Sitio relixioso
Vista Igrexa Ansemil
Comentarios